Şile Tarihi

İstanbul’un en yeşil ve mavi ilçelerinden biri olan Şile 

İstanbul'un en eski ilçelerinden olan, doğal güzelliklerle bezenmiş yerleşim bölgesi Şile, Marmara Bölgesi'nin Kuzeydoğu'sunda, Karadeniz kıyısında yer alan bir turizm destinasyonudur.

Şile bir turizm destinasyonu olarak doğal güzellikleri, tarihi yapıları ve birçok kültüre ev sahipliği yapmasıyla turistik çekiciliklere sahip bir ilçedir.  Karadeniz kıyısında yer alması sebebiyle yaklaşık %79’u ormanlarla kaplı olan Şile, sürdürülebilir turizm ve eko turizm potansiyeli yüksek bir ilçedir. 57 tane köye sahip Şile her köyünde ve her mahallesinde farklı bir doğal güzelliğe, farklı kültüre ve farklı gastronomi değerlerine sahiptir.  Şelaleleri, vadileri, gölleri, boru kayaları, eşsiz flora ve faunası,  seyir terasları ve tarihi evleriyle görsel bir şölen yaratmaya hazır. Altın sarısı ince kumları, mavi bayraklı plajları ve uzun sahil şeridiyle Şile, yaz aylarında ziyaretçilerin ilgi odağı olmaktadır.

Şile destinasyonu içerisinde yer alan; Heciz ve Sarıkavak Kalesi, Şile Deniz Feneri, Tahlisiye Kayıkhanesi, Şile Kalesi, ilginç sarkıt ve dikitlere sahip olan Sofular Mağarası, Hacıllı Şelalesi ve Göller Vadisi ile İstanbul'un tarihi ve kültürel dokusunun özenle muhafaza edildiği ender bir ilçe olma özelliğine sahiptir. 

Şile'nin ilk yerleşik kavmi Bitinlerdir. Şile'nin ismi de antik Miloslu kavimlerinden ve onların güzellik ve doğa tutkularından gelir. Miletoslular'ın kentlerini, çevrenin doğal özelliklerinden esinlenerek adlandırdıkları bilinir. Bu ilk yerleşimcilerin, tepeleri renklendiren ve çevreye mis gibi kokular saçan mor çiçekleri görünce, kente kendi dillerinde "Mercanköşk” adını verdikleri kabul edilir.

Geçmişten bugüne Philee, Shila, Aschil, Artena, Kilio ve Kalpe gibi isimlerle anılan bu yerleşim yerinde, çok eski çağlardan bu yana yaşam belirtilerine rastlanır. Şile ve çevresinde araştırma yapan uzmanlar, bu bölgede yer alan sayısız mağaranın özellikle ilk çağlarda insanların yerleşimi için uygun olduğu yorumunu getirirler. Dere yataklarında bulunan çakmak taşlarından yapılmış aletler, yöre tarihinin Paleolitik ve Mezolitik devre kadar uzandığını gösterir. Araştırmalar bölgede Cilalı taş devrinden beri insanların yaşadığını ortaya koyar. Kefken ile Bulgaristan sının arasındaki Karadeniz sahil kesiminde yapılan prehistorik çalışmalar ve toplanan veriler, Şile'nin Ağva ve Sahilköy (Domali) köylerinin İstanbul'un en eski buluntu yerleri arasında olduğunu doğrular.

Şile'nin tarihi; istilalar, kuşatmalar, savaşlar ve farklı kültürlerin bölge üzerinde egemenlik kurma yolundaki çalışmaları ile doludur. Tarih içinde Hitit, Frigya, Lidya, Pers, Bithynia, Roma, Bizans ve Osmanlı egemenliğinde kalan bölge, Kurtuluş Savaşı'nın ardından tekrar Türk topraklarına dâhil olur. 19. yüzyıl Osmanlı kayıtları incelendiğinde Şile kazasının 1846'd tiye Müşirliği'ne bağlı olduğu görülür. Eski belgelere göre, 1876'da Şile kazası Dersaadet Şehremaneti'ne bağlanır. 1877 Devlet Salnamesi'nde ise Şile'nin, Zaptiye Nezareti'ne bağlı Üsküdar Mutasarrıflığı'na bağlı olduğu belirtilir. Osmanlı İmparatorluğu yenilip, Mondros Mütarekesi'ni imzalamak zorunda kaldığında Şile'nin egemenliği yeniden el değiştirir. Mondros Mütarekesi hükümleri gereğince 1920'de, silahtan arındırılan Boğazlar bölgesi sınırları içinde alınan Şile, İngilizler'in denetimine verilir. Şile 1920'de uğradığı İngiliz işgalinden, Türk ordularının İzmir'e girişinden sonra İstanbul üzerine yürüyen III. Kolordu birliklerinden bir süvari tümeni tarafından 7 Ekim 1922'de kurtarılır. Cumhuriyet'in ilanı ile birlikte 1923'te ilk belediyelerden biri Şile'de kurulur.